Pumdi - Sapana Nepal

Pumdi-  Sapana Nepal

7.00 ‘smorgens start onze dag bij de German Bakery, we hebben een goede bodem nodig want zo meteen gaan we omhoog klimmen en wandelen naar Pumdi, het dorp waar we het geld voor ingezameld hebben. Na een uurtje stappen we samen in twee bootjes die ons naar de andere kant van het meer zullen brengen. Marjo en Rajesh hebben zich bij ons gevoegd, Rajesh is de man achter het project Sapana Nepal. Ooit groeide hij zelf op in Pumdi. Hij verloor op jonge leeftijd zijn ouders waarna hij in een gezin in Pumdi opgenomen werd. Toen hij een jaar of 9 was, vertrok hij naar de “grote stad” Pokhara waar hem een zware periode voor de boeg lag. Hij leefde gedurende lange tijd op straat. Toen hij ouder werd, leerde hij zichzelf Engels te spreken. Hij kwam in contact met Nicole Zito, een Amerikaanse vrouw die graag iets op wilde zetten in Nepal. Rajesh wilde graag iets terug doen voor het dorp waar hij opgegroeid was. Samen met Nicole zette hij Sapana Nepal (“droom van Nepal”) op, even later sloot ook Subas zich bij hun aan. Vanuit Amerika zorgt Nicole voor de fondsenwerving en zorgt er hierdoor voor dat het project gedragen kan worden. Inmiddels loopt het project 11 jaar. Het zijn de gezinnen van de laagste kasten die hier wonen. Je kunt het terughalen uit de achternamen die ze dragen, zoals dat vroeger ook bij ons ging met achternamen die verwezen naar de beroepen die door deze gezinnen uitgevoerd werden. Geboren worden in een lage kaste, betekent meestal dat je ook geen gouden toekomst tegemoet gaat, vertelt Rajesh. Omdat de ouders vaak vroeger ook geen onderwijs hebben gehad, zien ze het nut er niet van in hun kinderen wel naar school te sturen. Rajesh en Subas proberen hier verandering in te brengen. Ze hebben mede hiervoor het Childhood Development Centre opgezet. Dit is een van de grootste pijlers van Sapana. Kinderen vanaf 2 jaar worden naar het centrum gebracht ter voorbereiding voor school. Er wordt met de kinderen gespeeld en spelenderwijs worden er al dingen aangeleerd. 2 Vrouwelijke “peuterleidsters” zijn door Sapana aangenomen om goede zorg te leveren voor deze kinderen. Daarnaast geeft het de moeders overdag de tijd en ruimte om dingen voor zichzelf op te zetten. Doordat de vrouwen hun kinderen zelf moeten komen brengen, is er ook direct contact met de gezinnen zodat Rajesh en Subas de kans krijgen een band op de bouwen en vertrouwen te winnen. De kracht van Sapana zit hem in het motiveren van de bevolking om zelf dingen op te gaan zetten. Het is geen kwestie van alles krijgen om het beter te hebben. Een voorbeeld is dat Sapana aan alle gezinnen in het dorp twee koffieplanten geschonken heeft. Ze worden uitgedaagd om de planten heel goed te verzorgen. Als dit hun lukt, worden ze gefaciliteerd met meer planten zodat ze een kleine koffieplantage op kunnen zetten. Van de dingen die ze krijgen, wordt dus altijd iets terug verwacht. Hierdoor helpen ze de gezinnen om verder te komen. Een prachtige gedachte vinden wij.

De tocht naar boven begint met een flinke klim. Het is een uur tot de mooie, grote stoepa die we vanuit het meer al meerdere malen tussen de bomen hebben zien schitteren. De stoepa is gebouwd door de Japanners na de Hiroshima-ramp. Hij is gebouwd voor de wereld vrede. Ze zijn in vele landen gebouwd (Marjo geeft aan dat er een 300 door de hele wereld staan, 2 ervan in Nepal). De weg gaat stijl omhoog, over rotsen en keien. Mats heeft het er zwaar aan, het begint inmiddels ook al flink warm te worden. Jikke en Pepijn hebben hun muziek aangezet en samen lopen ze zingend omhoog. Na elk tweede liedje hebben ze bedacht een kleine pauze in te lassen. Na wat “coaching”, lukt ook Mats het om de stoepa te bereiken. Voor de wereldvrede lopen we drie rondjes om de stoepa, zoals het hoort. Van hieruit is het nog twee uur wandelen naar het dorp maar de weg is hier gelukkig een stuk vlakker. Hier is Mats weer de man, hij gaat voorop en lijkt zijn energie weer terug gevonden te hebben. Het is een hele uitdaging, de hitte maakt het er niet gemakkelijker op. Joop en Pepijn dragen ook nog een tas met de spullen die we de komende dagen nodig hebben (en achteraf ook veel te veel spullen die we prima achter hadden kunnen laten in het hotel).

Onze inspanningen worden beloond en de moeheid snel vergeten als we het dorpje Pumdi bereiken. Ook hier staan de, prachtig gekleurde vrouwen weer klaar met bloemen en Tika (de stip die we steeds krijgen). We lopen door de haag vrouwen en na met gevouwen handen namaste gegroet te hebben, krijgen we van iedere vrouw een los bloemetje in onze handen geduwd. We lopen door naar de kinderopvang (Het childhood development centre) wat onderdeel uitmaakt van Sapana Nepal. Hier zien we meteen de resultaten van het bedrag dat we twee jaar geleden gestuurd hebben. In de opvang is schade ontstaan na de aardbeving. De steunpilaren waren beschadigd. Met ons geld zijn ze hersteld en nu staan er prachtige wit gekalkte pilaren waar met vrolijke kleuren het alfabet op geschilderd is in het Sanskriet en in het Engels. Zelfgemaakte poppen van stof liggen in een kastje langs de muur, samen met ander zelfgemaakt speelgoed. Een handjevol kinderen zit op de grond in een kringetje verwonderd te kijken naar ons. We blijven maar even want er is Dal Bhaat voor ons bereid. Na de maaltijd gaan we even rusten.

Het guesthouse waar we verblijven is recentelijk met hulp opgeknapt door Rajesh. Een stenen huis met wederom een veranda ervoor. Tot een  meter hoogte zijn de muren in een terracotta kleur geverfd, erboven is het wit gekalkt. De kozijnen zijn helder blauw en de deuren bruin. Het dak bestaat uit golfplaten. Aan de zijkant van het huis is een stalen trap bevestigd die ons naar de zolder van het huis brengt. Hier staan onze bedden, zes losse bedden. Het plafond is de onderkant van de golfplaten met hardhouten balken. Raampjes (zonder glas) zijn voorzien van een ijzeren hekwerkje met muggengaas ervoor. De bedden zijn voorzien van, voor Nepali luxe matrassen maar voor ons voelt het meer als een gestoffeerde plank. Rajesh heeft onlangs hele zachte dekens meegenomen uit Kathamndu, ze willen het guesthouse af en toe gaan gebruiken voor gasten om hun het echte dorpsleven te laten ervaren. Buiten staat er een stenen huisje met golfplaat waar twee toiletten naast elkaar zijn. Het zijn gaten in de grond waar een bak met water naast staat waarin je met het aangebrachte kraantje bergwater kunt tappen om je, met een doorgesneden colafles af te spoelen na je kleine en grote boodschap. Toiletpapier kennen ze hier eigenlijk niet maar gelukkig hebben ze voor ons hun best gedaan om een rolletje te bemachtigen. Het wordt zuinig aan doen dus. De douche bevindt zich in dezelfde ruimte. Een emmer vul je weer met het bergwater om het vervolgens over je heen te schudden. Buiten staan nog twee grote vaten waarin bergwater opgevangen wordt om je handen mee te wassen en om water voor de maaltijden uit te halen (wat natuurlijk voor ons eerst goed doorgekookt wordt). .  Een klein keukentje is bedoeld om de maaltijden te bereiden, de vaat wordt buiten onder de vaten met bergwater gedaan. Rajesh en Subas hebben zich verheugd op onze komst en er alles aan gedaan om het ons hier naar onze zin te maken. Er zijn etenswaar ingeslagen om ons tegemoet te komen, ze weten dat Dal Bhaat twee keer per dag voor ons mogelijk teveel van het goede is. Het is hier werkelijk back to basic. Vooral de kids moeten even schakelen, geen wifi, mogelijk geen stroom, slapen op een plank en je behoefte doen boven een gat in de grond

Na het eten is het tijd voor een bezoek aan de school (Shree sukhara raj high secundary school). “Indrukwekkend” dekt bij lange na niet de lading van het gevoel dat het ons geeft als we aankomen. Alle kinderen zijn uit de klas gekomen en staan in een haag in hun uniform klaar om ons te ontvangen. Vooraan de directeur en een aantal leraren die ons, wederom na het groeten van namaste,  twee bloemenkettingen omhangen. Eentje gemaakt van losse, rood roze bloemen, de ander van oranje bloemen die strak tegen elkaar aan gezet zijn, het lijkt bijna een fluwelen ketting. Als we doorlopen, lopen we door de haag van klappende kinderen. Het is werkelijk onbeschrijflijk. Joop en ik worden overvallen door emoties, dit is echt een onvergetelijke ervaring. We worden uitgenodigd in de kamer van de directeur waar we allemaal samen op een lange bank plaats nemen. Aan de overige zijden van de ruimte, zitten een aantal mannen die een Nepalese hoed dragen (Topi)  , dit zijn de leraren van deze school. We krijgen thee en appelstukjes aangeboden en de directeur begint te vertellen hoe het schoolsysteem hier in elkaar zit. We zijn op een gouvernment-school. Deze scholen bieden gratis onderwijs tot groep 8, het wordt betaald vanuit de regering.  De kinderen komen uit Pumdi en omringende dorpen. Een meisje van een jaar of 8 die we in de klas zien zitten, komt iedere morgen 1,5 uur omhoog wandelen en na school wandelt ze weer 1,5 uur omlaag. Zij is niet de enige hierin. Van de gezinnen wordt verwacht dat ze zelf voor een uniform, schoenen, schriften, pennen en potloden zorgen. Gezinnen die dit niet kunnen betalen, worden mede door Sapana Nepal hierin ondersteund. Hier hebben ze van een gedeelte van ons geld voor 70 kinderen voor een jaar lang schriften, pennen, scharen en overige benodigdheden (zoals rekenmachine) kunnen kopen. De kinderen blijven hier tot groep 12 hier, hierna zijn ze schoolverlater (SLC; school leaving certificate). Ze leggen hierna een landelijk examen af, het gros van de kinderen haalt dit niet. Veel kinderen gaan al na een aantal jaren van school af om thuis mee op het land te werken. Meisjes na groep 5, jongens na groep 8. Rajesh probeert de gezinnen in Pumdi te stimuleren om hun kinderen naar school te sturen, trots kan hij nu vertellen dat 100 % van de kinderen in ieder geval naar school gaan voor een aantal jaren. Er is nog veel analfabatisme onder de bevoling hier. De kinderen zitten met ongeveer 14-24 kinderen in een klas. Elke 45 minuten komt er een nieuwe leerkracht om een ander vak aan te leren. Op deze school hebben ze 34 mannelijke leerkrachten en 3 vrouwelijke. Ieder heeft zijn eigen vakgebied. We kijken nog in alle klassen en worden vrolijk uitgezwaaid als we de klassen weer verlaten. In Nederland hebben we van Blikvanger, een bedrijf in Nederlandse souveniers, 100 pennen gekregen waarvan je een rolletje uit kunt trekken waarop allerlei Nederlandse taferelen afgebeeld staan. Pepijn, Jikke en Mats delen de pennen uit in de klassen en vertellen kort erbij wat ze erop kunnen zien. Met een gouden herinnering rijker verlaten we de school.

Terug in de guesthouse is er nog even tijd om bij te tanken. In de keuken wordt alvast onze avondmaaltijd bereid. Speciaal voor ons is er vanmiddag een kip geslacht waar een heerlijke soep van getrokken is. De kippenbotjes liggen in de soep en het is de bedoeling om het vlees er vanaf te peuzelen. Niet echt ons ding want vooral Joop en ik houden niet van vlees met botten maar uit fatsoen doen we ons best om zoveel mogelijk van het vlees op te eten, lekker is het zeker. Daarna is er voor ons pasta gemaakt met ei, een heerlijke afwisseling van de dagelijkse Dal Bhaat.

Als we nog aan het einde van de maaltijd bezig zijn, komen langzaam de vrouwen uit het dorp binnen druppelen, een aantal mannen voegen zich bij het gezelschap. Ook de kinderen uit het dorp zijn meegekomen. De mannen en vrouwen zetten zich op de grond op de veranda. De mannen hebben een typisch Nepalese trommel bij zich (madal). Begeleid door het getrommel beginnen de vrouwen te zingen. Een meter lager op het gras voor de veranda beginnen de kinderen te dansen. Nog ietwat verlegen kijken we het allemaal aan, maar korte tijd later voegen we ons bij de kinderen om samen te dansen. Wat een beleving weer, als ik tien handen gehad had, waren ze allemaal bezet geweest, De kinderen vechten bijna om de plek die ze in mogen nemen in de buurt van ons. Een klein meisje met een mooie roze sjaal om, heeft zich helemaal op Jikke gericht. Alsof er eenseconde-lijm is aangebracht, blijft ze op korte afstand van Jikke. De kinderen lachen en dansen en wij genieten volop. Mats en Pepijn gaan hun, ooit eerder geleerde breakdance-moves nog eens ten tonele brengen en al snel komen de jongens van het dorp ook van de veranda af met de vraag of ze hun de kunstjes ook willen leren. Met momenten lijkt het alsof we op deze mooie dag als figuranten in een 5 sterren film terecht zijn gekomen, “En de oskar wordt uitgereikt voor de beste filmsetting” en de heldenrol heeft de regisseur aan ons toebedeeld. Na twee en een half uur feesten, verlaat iedereen onze guesthouse weer om naar hun eigen woning te gaan in de village. Morgen is het hier moederdag. De dorpskinderen zullen morgen zeker terug gaan komen om met onze kinderen te komen spelen. Ook voor hun is het een hele ervaring. De nacht was er een van vele wakkere momenten, het bed is hard en het is noodzakelijk om regelmatig te draaien om mijn lichaam niet te stijf te laten worden.

Om 5.30 heb ik de slaap uit en ga alvast op het kleine gevlochten krukje voor de veranda zitten om van het prachtige uitzicht te genieten. Subas neemt Joop, Marjo en mij mee voor een ochtendwandeling, de kids liggen nog heerlijk te pitten. We beklimmen de heuvel achter ons guesthouse en komen uit op de plek vanwaar we het meer precies van de andere kant zien als tijdens onze vorige tour naar de zonsopgang. Het is een beetje vlassig dus het uitzicht is niet geheel helder. Wel zien we weer alle prachtige bergtoppen tussen de wolken verschijnen. We zitten midden in een schilderij, terwijl we plaats nemen op de grond genieten we van al dit moois wat Nepal te bieden heeft. Op onze weg omlaag lopen we langs de Pumdi-huizen. Om de huizen heen zien we dat de grond bewerkt is, onlangs is er mais geplant. Binnenkort gaan ze rijst planten omdat het regenseizoen er voor zal zorgen dat de rijst-terrassen onder water zullen staan. Als je vanaf de berg naar beneden kijkt, zie je de aangelegde rijstvelden over de bergen verdeeld zijn.

Bij terugkomst neem ik, met een kopje chai-thee plaats op de veranda om dit blog bij te werken, wat een mooie plek om dit te doen!! Joop pingelt ondertussen op de gitaar die Subas hier heeft staan. Vanuit de keuken komen de heerlijke geuren van ons ontbijt, speciaal voor ons klaargemaakt. Nepali ontbijten niet, zij eten alleen rond 10.00 en 19.00 hun portie Dal Bhaat. Net voor het ontbijt, komen Pepijn, Jikke en Mats naar beneden en dragen een witte sjaal bij zich en een schaal waarop in een rondje gevormde marie-koekjes liggen die nog in onze tas zaten. Om de koekjes heen liggen bloemetjes, in het midden een mandarijntje waar ook een bloem in gezet is. Het is mijn gift voor de Nepalese Moederdag.

Als de kinderen uit het dorp thuis hun portie Dal Bhaat op hebben, komen ze langzaam aan bij ons guesthouse om te komen spelen. Ze gaan naar boven om Mats en Pepijn uit te nodigen om te komen voetballen. Er komt een jongetje van een jaar of 4 met in zijn hand een ingenieus zelfgemaakt autootje. Van een lege plastic fles is de bovenkant gesneden zodat er een opening ontstaat. Aan de onderkant zijn aan de voor- en achterkant twee bamboestokken door de fles geschoven. Aan beide zijden van de fles zijn rondjes van oude slippers bevestigd die dienst doen als wielen. De fles is verbonden aan een stokje waar ook aan beide zijden wieltjes zijn bevestigd. Hieraan zit weer een lange stok met een handvat. Zo heeft het jongetje zijn eigen duw-autootje. Geïnspireerd begint Jikke met Pepijn zijn oude slippers en een lege colafles aan een soortgelijk project. Pepijn zegt het ongelofelijk te vinden dat ze zich hier met zo iets kunnen amuseren en Jikke geeft aan dat het eigenlijk heel erg is dat wij dat in Nederland niet meer kunnen. Mooi momentje om ons te realiseren hoe goed wij het hebben en dat dit niet meteen ook betekent dat we nog blij zijn met kleine dingen. De kinderen blijven rond ons heen hangen, ze genieten net als ons van wat ze zien. Pepijn leert de jongens nog de breakdance trucjes die ze gisteren niet onder de knie gekregen hebben.

We zitten gezellig om tafel. Marjo en Rajesh vertellen over alle gebruiken en bijgeloven hier in Nepal. Veel gebruiken zijn bedoeld om boze geesten te beïnvloeden. Kinderen krijgen bijvoorbeeld al snel na de geboorte oorbelletjes. Dit heeft te maken met de legende dat bosmannen perfecte baby’s kwamen halen en mee naar het bos te nemen. Ze hielden ze een tijdje bij zich om ze vervolgens weer terug te brengen. Door de baby’s al snel na de geboorte oorbellen te geven, zijn ze niet meer perfect en zullen ze dus niet meegenomen worden door de beruchte bosmannen. Baby’s krijgen kohlpotlood onder hun ogen om hun ogen te beschermen tegen kwade invloeden van buitenaf. Kinderen dragen koperen armbandjes en om de enkels om slechte energie buiten te houden.  Als we het er later met Rajesh over hebben blijkt dat niet iedere Hindoe het bijgeloof zo precies neemt. Hij zegt nog nooit iemand tegen te zijn gekomen die overleden en later gereìncarneerd is en tegen hem zei: “heej Rajesh, hoe gaat ie”  Uren zou je kunnen praten over alle dingen die hier zo anders zijn dan bij ons. Hier leven mensen nog veel dichter bij de natuur. Rajesh vertelt er met veel trots over maar kan ook de dingen benoemen die moeten gaan veranderen omdat ze in deze tijd niet meer voor voldoende ontwikkeling zorgen waardoor vooral de dorpsmensen stil blijven staan. Hij probeert dit in zijn dorpen aan mensen uit te leggen. Zo vertelt hij dat het belangrijk is dat vrouwen erop staan dat ze na hun (meestal geärrangeerde huwelijk) een certificaat van de gouvernment krijgen als bewijs dat ze getrouwd zijn. Mochten ze dit niet hebben en hun  man gaat een tweede huwelijk aan, kunnen de vrouwen zo verstoten worden.

Langs me komt Sajan zitten, hij is benieuwd wat ik aan het doen ben. Ik vertel hem dat ik verhalen opschrijf over al onze bijzondere avonturen. Hij wil ook graag iets typen op mijn laptop:

“My name is Sajan pariyar .    I read in class five “.Sajan  I live in pokhara lekhnath 22 pumdi. My school name is  Bhagawati basic school .I love my school. I am 11 years old. I am play many gams. I have many firends. My village is very good. Ik ben onder de indruk van zijn goede Engels. Hopelijk krijgen de kinderen die nu naar school gaan voldoende kansen om zich later zelf staande te kunnen houden in dit prachtig mooie, maar ook heel arme land.

Aan het einde van de middag gaan we met Subas en Rajesh nog een wandeling maken door het dorp. We lopen over de erven van de gezinnen die zich hier in Pumdi gevestigd hebben. De huizen met allemaal een veranda voor de deur, zien er netjes uit. Op de veranda zitten vrouwen met hun schoondochters op lage, gevlochten krukjes. Als een meisje hier trouwt, gaat ze bij de ouders van haar man inwonen. Dit kan soms problemen opleveren als er een “love-marriage” is. Een jongen en meisje worden echt verliefd op elkaar en gaan met elkaar trouwen. Wanneer het meisje bij haar schoonouders gaat wonen, is dit lang niet altijd een garantie dat ze ook geaccepteerd wordt. Het leven kan dan heel zwaar voor haar worden. Op een van de erven zit een prachtige jongemeid die met haar dochter van 6 Engels aan het oefenen is. Rajesh vertelt dat ze van een hoge kaste is en verliefd geworden op de jongen die hier uit deze familie van een lage kaste komt. Ze gingen trouwen maar haar ouders accepteren niet dat ze een jongen uit een lagere kaste gekozen heeft. Gelukkig is ze door haar schoonmoeder fijn opgenomen in het gezin want haar eigen ouders hebben alle contact verbroken….. hoe moeilijk is dit voor mij  te snappen....... We komen langs een woning waarvan de vader en moeder gisteren aanwezig waren op het feest. Hij speelde de trommel, zij zong uit volle borst mee in het koor. Enthousiast werden we verwelkomd en de vrouw des huizes kwam meteen met de lage gevlochten krukjes aanzetten. Of we een kopje black thee willen. We proberen wat te communiceren en genieten van het moment. Tussen onze benen rennen de kuikentjes van een dag of 3 oud die uit de gevlochten mand piepen waar hun moeder tijdelijk onder vast gehouden wordt.Na de thee groeten we namaste en worden uitgezwaaid. We gaan terug naar ons guesthouse om er voor de laatste avond Dal Bhaat te gaan eten.

In de ochtend zitten we voor het laatst op deze mooie plek onder de veranda. Het ontbijt smaakt ons goed en we mijmeren nog kort over de prachtige ervaringen die we hier gehad hebben. Als we een ding zeker weten, is het dat hier heel veel mooie en goede dingen gedaan worden met het geld waarvan zoveel mensen dichtbij ons hebben geholpen het in te zamelen. Namens ons, Rajesh, Nicole en Subas maar zeker ook alle village-mensen hier in Pumdi een dikke DANKJEWEL!!!!